Pod koniec marca ukazał się informator o polskich ośrodkach astronomicznych
31 marca 2021, 10:42Pod koniec marca ukazało się opracowanie pt. "Polskie ośrodki astronomiczne". Przedstawia ono placówki naukowe zajmujące się badaniami kosmosu, a także zestawienia dot. działalności edukacyjno-popularyzacyjnej. Za publikacją stoją Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA) oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego (OA UJ).
Naukowcy powołują think-tank – Centrum Studiów Azjatyckich. Zapraszają na naukowo-biznesową konferencję
31 marca 2021, 04:33Gdy w 1890 roku japoński ekonomista Inagaki Manjiro przewidywał nadejście epoki Pacyfiku, euroatlantycki porządek światowy kontrolowany przez imperium brytyjskie wydawał się wieczny. Gdy w 1988 r. przywódcy Chin i Indii głosili nastanie wieku Azji, USA znajdowały się w apogeum mocarstwowości, a niektórzy politolodzy wieszczyli koniec historii i wieczne rządy liberalnej demokracji. Dziś wiek Azji i Pacyfiku staje się rzeczywistością
Polscy naukowcy pomogli stworzyć żółty raport nowego Zderzacza Elektron-Jon
30 marca 2021, 12:23W połowie marca został opublikowany tzw. żółty raport nowego Zderzacza Elektron-Jon (EIC), który ma powstać w USA. Stworzyli go naukowcy z ponad 150 instytucji na świecie, w tym z NCBJ. Raport formułuje oczekiwania dotyczące badań prowadzonych w przyszłym urządzeniu i wskazuje sposoby stworzenia najlepszej służącej temu celowi konstrukcji.
Międzypłciowe różnice w zaburzeniach psychotycznych wynikają z różnic genetycznych
26 marca 2021, 13:44Największe badania genetyczne dotyczące zaburzeń nastroju i zaburzeń psychotycznych wykazały istnienie znaczących różnic pomiędzy płciami. Różnice te dotyczą tego, w jaki sposób geny związane z rozwojem układu nerwowego, odpornościowego oraz funkcjonowania naczyń krwionośnych wpływają na kobiety i mężczyzn cierpiących na schizofrenię, zaburzenia afektywne dwubiegunowe oraz zaburzenia depresyjne.
Małopolska: we Wrzępi zbadano wielkie centrum produkcji garncarskiej z okresu wpływów rzymskich
26 marca 2021, 11:27We Wrzępi (woj. małopolskie) archeolodzy badali pozostałości wielkiego centrum produkcji garncarskiej sprzed ponad 1700 lat. Składa się na nie ok. 130 pieców. Jest to stanowisko kultury przeworskiej. [...] W świetle obecnej wiedzy jest to nie tylko największe tego typu stanowisko produkcyjne na [dzisiejszych] ziemiach polskich, ale także jedno z największych w całej barbarzyńskiej Europie okresu rzymskiego. Jedynym porównywalnym pod względem liczby pieców miejscem jest wielkie centrum produkcji z Medieșu Aurit w Rumunii, gdzie badacze, także na podstawie badań magnetycznych, szacują liczbę na ponad 200 pieców - podkreśla Jan Bulas.
Odnaleziono najstarszą szczegółową mapę z obszaru dzisiejszych Mazur. Jest datowana na XVI w.
25 marca 2021, 13:29Dr Robert Klimek, redaktor pisma Masovia, odkrył w archiwum Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem najstarszą znaną mapę szczegółową z obszaru dzisiejszych Mazur. Rękopiśmienna mapa przestawia drogę wodą z Ryna przez Wielkie Jeziora Mazurskie i rzekę Pisę aż do granicy zakonu krzyżackiego (Księstwa Prus) z Mazowszem. Specjalista ujawnił, że w katalogu opracowanym przez Winfrieda Blissa nosi ona tytuł Spirding-See (czyli jezioro Śniardwy) i jest datowana na XVI w.
Narodowy Instytut Onkologii w Gliwicach otrzyma 27 mln zł na stworzenie repozytorium genetycznego nowotworów i modernizację biobanku
24 marca 2021, 12:55Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Gliwicach otrzyma prawie 27 mln zł na stworzenie repozytorium genetycznego nowotworów i modernizację biobanku. Nowoczesny biobank ma spełniać najwyższe standardy pobierania, przechowywania i udostępniania materiału biologicznego pozyskiwanego od pacjentów z nowotworami złośliwymi. Oprócz tego projekt przewiduje powstanie w Gliwicach Laboratoriów Genomu Onkologicznego i Analiz Polimorfizmów.
Światy z podpowierzchniowymi oceanami oferują życiu bardziej stabilne i bezpieczniejsze warunki niż Ziemia
19 marca 2021, 10:20Jednym z ważniejszych odkryć astronomii ostatnich 25 lat było stwierdzenie, że w Układzie Słonecznym istnieją światy, gdzie pod powierzchnią skał i lodu kryje się ocean. Takimi obiektami są księżyce wielkich planet jak Europa, Tytan czy Enceladus. S. Alan Stern przedstawił hipotezę, że światy z wewnętrznym ciekłym oceanem (IWOW) są powszechne we wszechświecie i znacząco zwiększają liczbę miejsc, w których może istnieć życie. Dzięki nim może ono występować poza wąską ekosferą.
Udało się zmierzyć prędkość wiatru w stratosferze Jowisza. Odkryto prawdziwego „potwora meteorologicznego”
18 marca 2021, 17:02Grupa astronomów bezpośrednio zmierzyła prędkość wiatró wiejących w stratosferze Jowisza. Zespół kierowany przez Thibaulta Cavalie z Laboratorium Astrofizyki w Bordeux wykorzystał teleskop ALMA do obserwacji ruchu nowych molekuł, jakie powstały w atmosferze Jowisza po uderzeniu w nią komety Shoemaker-Levy 9. Uzyskane wyniki wskazują, że badane wiatry mogą być najpotężniejszym zjawiskiem meteorologicznym w Układzie Słonecznym.
InSight zmierzyła jądro Marsa
18 marca 2021, 11:24Mars stał się pierwszą po Ziemi planetą, dla której udało się określić średnicę jądra. Próbnik InSight, który wylądował na Marsie pod koniec 2018 roku nasłuchuje fal sejsmicznych z wnętrza planety. To pierwsza w historii misja, której celem jest określenie wewnętrznej budowy Marsa.
